Thanh Hai Tran's Web Log in Vietnamese ... with some English here and there.

Bên blog Đông A (đạo hữu nào nhẹ bóng vía thì xin đừng tới đó ) vừa có bài viết khiến tôi lưu ý: Bao giờ người Công giáo hết dối trá?. Trả lời ngay: Người Công Giáo hết dối trá khi nào họ đã thành thánh.

Tôi định không lên tiếng, bởi người trong đạo Công Giáo thừa thuộc lòng cả câu chữ lẫn tinh thần của Mười Điều Răn. Cho nên lối lập luận "cấm làm chứng dối không có nghĩa là cấm dối trá như nói dối, viết sai sự thật, nói sai sự thật" thì chỉ có người không hiểu đạo Thiên Chúa mới thốt lên được.

Ý thức được lời của Thánh Phêrô: "Hãy luôn luôn sẵn sàng trả lời cho bất cứ ai chất vấn về niềm hy vọng của anh em (1Peter 3:15)", nhưng cũng dè dặt với Châm Ngôn 11:9 ("Quân vô đạo dùng miệng lưỡi làm hại tha nhân,..."), e rằng chính tôi lại lần nữa vấp phải điều tôi chỉ trích. May thay, đây có liều thuốc giải cho CN11:19: "Nhưng phải trả lời cách hiền hoà và với sự kính trọng" (1Peter 3:16). Nếu ta chỉ trích trong tinh thần kính trọng thì đó là điều tốt. Với hành trang này, tôi lao mình vào cơn lửa khinh miệt của bác Đông A Trần Minh Tiến.

Trích đoạn từ bài viết nói trên:

Tôi cảm thấy dường như dối trá là một song hành với Công giáo và điểm này thật ra cũng không phải là khó hiểu bởi vì trong mười điều răn của Chúa không có điều răn nào cấm dối trá....10 điều răn của Chúa trong Kinh Thánh...Chỉ có cấm làm chứng dối trá chứ không cấm dối trá như nói dối, viết sai sự thật, nói sai sự thật.
...
Thiên Chúa giáo là tôn giáo độc thần, ở đó không có sự bình đẳng giữa Chúa và con người, và vì vậy không thể cấm nói dối.

...các chính khách Mỹ nói dối thoải mái và không có một tí mặc cảm tội lỗi nào về chuyện nói dối của mình ... vì họ là tín đồ Thiên Chúa giáo.

Tóm tắc các luận điểm chính để tiện xem xét tính trung thực của từng điểm:

1. Mọi giới luật của đạo Công Giáo phát xuất từ Mười Điều Răn.


2. Mười điều răn của Chúa không có điều răn nào cấm nói dối.


3. Từ đó suy ra, đạo Công Giáo không hề cấm nói dối.

Điểm 1 chưa chính xác lắm, bởi hãy còn Điều Răn Thứ Mười Một: "Hãy yêu thương [mọi người] cũng như Thầy đã thương yêu các con." Thật ra, hàm ý "hãy thương người" đã có sẵn trong các Điều Răn 5 đến 10 rồi. Nhưng con người vẫn cứng lòng, nên Thiên Chúa đã phải xuống phàm trần để làm gương cho nhân loại. Đủ bản lãnh để soi được tấm gương ấy hay không chắc có lẽ là đánh dấu sự khác biệt giữa tiên thánh và người phàm, mặc dù mục đích của Chúa ngay từ đầu là ngõ hầu cho mọi người trở nên thánh.

Về điểm 3, sự thật cho thấy, giáo luật của đạo Công Giáo cấm nói dối (Xem Tổng Luận Thần Học (TLTH), Phần 2-2, Nghi Vấn 110, mục 3 "dối gian là phạm tội"). Do đó, luận điểm 3 là sai.

Vậy, còn lại luận điểm 2, thử xét xem việc cấm nói dối có bắt nguồn từ Mười Điều Răn hay là hàng giáo sĩ (và giáo hoàng) đã vô cớ tự ý đặt ra. Trong TLTH,2-2, Q110,A4 "phải chăng mọi sự dối gian đều là trọng tội?"), Thánh Thomas Aquinas viết:

Dối trá là đi ngược với lời dạy này trong Mười Điều Răn: "Ngươi chớ làm chứng dối".
(lying is against this precept of the decalogue: "Thou shalt not bear false witness.")

Trong De mendacio (Về Sự Dối Gian, ~395AD), Thánh Augustinô có đoạn viết:

...Nhưng, kẻo ai đó sẽ lý luận rằng không phải mọi lời dối đều nhất thiết là thể hiện của việc làm chứng dối, hắn sẽ trả lời sao đối với câu "ăn gian nói dối giết hại linh hồn (Khôn Ngoan 1:11)": và kẻo ai đó lại cho rằng có điều ngoại lệ, hãy để hắn đọc thêm, "Ngài diệt trừ bọn điêu ngoa (Thánh Vịnh 5:7)". Do đâu mà chính Chúa đã từng nói "Nhưng hễ 'có' thì phải nói 'có', 'không' thì phải nói 'không'. Thêm thắt điều gì là do ác quỷ (Matthew 5:37)". Do vậy, Thánh Phaolô Tông Đồ, cũng để giáo huấn cho việc lảng tránh lão tà--tên gọi của mọi sự tội lỗi--đã nói ngay, "Bởi thế, một khi đã cởi bỏ sự gian dối, mỗi người trong anh em hãy nói lên sự thật. (Ephesians 4:25)"
(...But lest any should contend that not every lie is to be called false witness, what will he say to that which is written, "The mouth that lies slays the soul:" and lest any should suppose that this may be understood with the exception of some liars, let him read in another place, "You will destroy all that speak leasing." Whence with His own lips the Lord says, "Let your communication be yea, yea; nay, nay; for whatsoever is more than these comes of evil." Hence the Apostle also in giving precept for the putting off of the old man, under which name all sins are understood, says straightway, "Wherefore putting away lying, speak ye truth.")

Cần nhấn mạnh thêm, "chớ làm chứng dối" cấm dối gian ở mọi hình thức, không chỉ riêng ở việc nói dối.

Và sau cùng, động cơ chính của bài viết này là để cho tôi tự xét mình, kẻo người đời lại nghĩ là tôi tự cho rằng mình chưa hề gian dối. Xin nêu lên một ví dụ nho nhỏ đã xãy ra cách đây không lâu:

• Tôi yêu cầu anh bạn đồng nghiệp (tạm gọi là A) báo cáo công việc.


• A trả lời: Tôi tưởng tôi đã bàn với anh rồi kia mà


• Tôi: Nếu tôi không nhớ tức là anh chưa bàn


• A: Nếu anh không nhớ thì anh nên sửa lỗi cái bộ não của anh đi!


• Tôi: Xin lỗi, bởi câu vừa rồi tôi hơi nhân nhượng. Ý tôi muốn nói là: Anh nói dối! Anh đã chưa hề bàn việc ấy với tôi.


• ...

Ouch!!!
Buộc cho người khác tội nói dối thì chính mình cũng phạm tội "chớ làm chứng dối". Tôi đã nói lời xin lỗi hai hôm sau, khi anh ta chịu trở lại làm việc.

Hôm 17-09-2007, tôi bắt đầu bài viết với tựa đề như trên, nhưng cho tới nay chưa viết câu nội dung nào cả.
Hôm nay bắt gặp bài viết trên Roman Catholic Blog về việc Tổng Giám Mục Bathersby của Brisbane phế chức quản nhiệm nhà thờ Thánh Maria (South Brisbane, Úc Châu) của linh mục Peter Kennedy. Trích đoạn:

"Can you possibly think any individual can believe that Jesus was born of the Virgin Mary," [Father Peter Kennedy] said.
...
"In the medieval times you might have understood that, but do you expect modern people today to believe that somehow she was impregnated with the Holy Spirit?"
...
"It's not we who are in schism with the Catholic Church, The Catholic Church is not in sync with its own people."

I can think of no major moral issue in the world today where the denial of the objectivity of Truth is not at the root of modern evil.

Tôi thích câu cuối của tác giả bài blog: "Tôi không nghĩ ra được một vấn đề đạo đức nào của thế giới ngày nay, mà trong đó sự phủ nhận, về chân lý khách quan, không phải là nguồn gốc của sự ác hiện đại."

Hình như Chúa nhắc tôi: tìm hiểu về quan niệm Đức Mẹ Đồng Trinh của đạo Công Giáo. Xem Tổng Luận Thần Học của Thánh Aquinas, Phần III, Nghi Vấn 28 về Trinh Nữ Maria có thể được tóm tắt như thế này:

• Đức Mẹ vẫn được giữ nguyên vẹn khi thụ thai bởi phép Đức Chúa Thánh Thần, khi hạ sanh, và sau khi sanh ra Chúa Giêsu,


• Đức Bà Maria trọn đời đồng trinh.

Đây là niềm tin của người Công Giáo. Tin khác hơn những gì trên đây, thì chẳng khác nào tin rằng Chúa Giêsu không phải là Thiên Chúa.

Khởi đầu Mùa Giáng Sinh, suy ngẫm ti tí về Chúa Giêsu: Ngài là ai? Phúc Âm theo Thánh Gioan, chương 20, câu 27-29, có chép:

27 Rồi Người bảo ông Tô-ma: "Đặt ngón tay vào đây, và hãy nhìn xem tay Thầy. Đưa tay ra mà đặt vào cạnh sườn Thầy. Đừng cứng lòng nữa, nhưng hãy tin." 28 Ông Tô-ma thưa Người: "Lạy Chúa của con, lạy Thiên Chúa của con! " 29 Đức Giê-su bảo: "Vì đã thấy Thầy, nên anh tin. Phúc cho những ai không thấy mà tin!"

Dường như, trong đoạn kinh văn này, ông Tô-ma đã nhận Giê-su là Thiên Chúa, và Giê-su đã không trách mắng cách xưng hô ấy. Cho nên, dường như ông Giê-su cũng đã công nhận mình là Đức Chúa Trời hay sao ấy.

Có người--như giáo phái Nhân Chứng Giê-hô-va (NCGHV) thời nay và Arius thời xưa--cho rằng ở đây Tôma không gọi ông Giê-su là Thiên Chúa (God), nhưng chỉ kêu trời trong sự ngạc nhiên quá độ, tương tự như lớp trẻ ngày nay hay có thói quen thốt lên câu "Trời ơi Trời (Oh my God)!". Nhưng, cần biết, ông Tôma trước khi theo Chúa Giêsu, đã từng là tín đồ đạo Do Thái, mà kêu tên Đức Chúa Trời vô cớ như thế thì ắt đã phạm tội lộng ngôn.

Mấy bác truyền đạo NCGHV lúc trước khi đến trước cửa nhà tôi, chê giáo thuyết của đạo công giáo là không có nền tảng từ Kinh Thánh. Tôi đang đọc lại bộ Tổng Luận Thần Học (Summa Theologica) của Thánh Tôma Aquinô (1225–1274). Tôi không ngông cuồng nhận rằng mình hiểu hết những gì đã đọc--nhưng nhận thấy mọi luận điểm trong ấy đều là: 1) trích dẫn Kinh Thánh làm gốc, và 2) từ đấy dùng lôgíc để suy ra các hệ luận vững chắc. Ngược lại, đọc qua bản dịch New World của NCGHV tôi thấy thay vì dịch theo từ ngữ của bản gốc (translation), họ dịch theo cách hiểu của người dịch, một hình thức giải nghĩa (interpretation) hơn là dịch.